RƯỢU NGÂM ĐINH LĂNG
Thảo dược (thuốc Nam, thuốc Bắc) được sơ chế và ngâm trong rượu. Có rất nhiều loại rượu ngâm với các loại thảo dược, thường theo hai phương thức: hoặc ngâm rượu riêng từng loại hoặc ngâm hỗn hợp theo các bài thuốc cổ truyền.
Tổng quan về rượu thuốc:
“Rượu là vị thuốc đứng đầu của bách dược” ghi chép sớm nhất trong sách “Thần nông bản thảo” dùng rượu để chế thảo dược làm thuốc trị bệnh. Rượu được dùng sớm nhất làm thuốc tê, Hoa Đà đã dùng rượu làm thuốc tê trong điều trị ngoại khoa. Việc ứng dụng rượu trong y học là phát minh lớn của nhân loại. Đặc biệt chế thành rượu thuốc để phòng và điều trị bệnh.
Y học hiện đại chứng minh dùng rượu ngâm thuốc, không những làm cho hoạt chất trong dược liệu dễ hòa tan khuếch tán vào rượu mà còn dễ hấp thu. Do tính của rượu là hành dẫn, nên có thể thông huyết mạch, dẫn thuốc đến cơ quan nhanh và tốt hơn, vì thế nên tăng hiệu quả điệu trị của thuốc. Mặt khác rượu có tác dụng bảo quản thuốc không để thuốc bị hỏng lại dễ bảo quản, sử dụng thuận tiện cả thời gian và điều kiện sử dụng. vì thế rượu thuốc được sử dụng rất rộng rãi. Rượu thuốc còn có hiệu quả kéo dài tuổi thọ, về điểm này đã được chứng minh qua thực tiễn của y học các thời đại như: “Rượu Thọ Tinh” có tác dụng bổ ích với người cao tuổi, “rượu Hồi Xuân” có tác dụng có tác dụng làm đen tóc, bổ thận cường dương. Trong sách “Lý Thời Trân” viết rượu thuốc có 69 công hiệu khác nhau như rượu “Ngũ gia bì” có công năng trừ phong thấp, thông bế tắc, mạnh gân cốt, trấn tinh tủy. “Rượu Đương Quy” có tác dụng hòa huyết mạch, mạnh gân cốt, chỉ thống điều kinh. “Rượu Nhân sâm” có tác dụng bổ trung ích khí, điều trị các chứng hư nhược…
Các dạng rượu ngâm gồm: Rượu ngâm thảo dược. Rượu ngâm động vật. Các loại rượu ngâm khác
Nguyên liệu được sơ chế, rửa sạch và cho vào ngâm trực tiếp với rượu nồng độ cồn cao. Nút kín một thời gian sau (thường khoảng 100 ngày trở lên) có thể đem dùng.
Thảo dược (thuốc Nam, thuốc Bắc) được sơ chế và ngâm trong rượu. Có rất nhiều loại rượu ngâm với các loại thảo dược, thường theo hai phương thức: hoặc ngâm rượu riêng từng loại hoặc ngâm hỗn hợp theo các bài thuốc cổ truyền.
Một số bài thuốc cổ truyền ngâm rượu đã trở nên nổi tiếng vì hiệu quả, như rượu “Minh Mạng thang”.
Các loại động vật hoặc một phần của động vật được ngâm rượu, ngoại trừ những loại đã được kiểm nghiệm là có dược tính cao độ (rắn, tắc kè, bìm bịp, hổ cốt, cá ngựa…), nhiều loại chỉ được ngâm theo kinh nghiệm với nguyên tắc y học cổ truyền “đồng tạng trị liệu” (phương thức chữa bệnh dựa trên cơ sở dùng phần nào của cơ thể động vật làm thuốc hay thức ăn sẽ bổ cho phần cơ thể đó của con người), chẳng hạn pín hổ (dương vật hổ), ngọc dương (dái dê), lộc pín (dương vật nai) được ngâm rượu với ý nghĩa dùng để bổ dương.
Các loại động vật hầu hết được ngâm sống, chỉ sơ chế qua và không nấu chín. Cá biệt có một số loại được ngâm nguyên con.
Rượu ngâm nguyên con thường gặp rượu rắn ngâm theo số lẻ một con (thường là rắn hổ mang, hổ chúa), 3 (rắn hổ mang, rắn ráo, rắn, năm con hoặc nhiều hơn; rượu tắc kè; rượu bìm bịp, rượu chim sẻ, rượu cá ngựa, rượu ong đất, rượu ong bò vẽ (có thể ngâm nguyên cả mảng sáp tổ ong với mật, phấn hoa, nhộng và con ong hoặc ngâm con ong riêng); rượu hải long (rồng biển, sao biển); rượu tằm; rượu sâu chít, rượu hải sâm, rượu sò huyết, rượu ngán…
Rượu ngâm từng phần tạng phủ động vật: rượu ngâm bào thai (dê, bê, hổ, khỉ), tinh hoàn và dương vật (dê, hải cẩu, hổ), tiết động vật (rắn, dê), mật (mật gấu, mật rắn, mật trăn), óc (khỉ), tay (gấu)…
Rượu ngâm các loại cao động vật: cao xương hoặc cao toàn tính (nấu cao cả xương và thịt động vật) được ngâm với rượu, thường thấy rượu cao hổ cốt, rượu cao khỉ, rượu cao trăn, rượu cao sơn dương…
Trong thực tế thường gặp là các loại rượu ngâm hỗn hợp cả động vật và thực vật. Một số loại rượu ngâm động vật rất tanh (như rượu rắn) tuy ngâm riêng nhưng khi uống vẫn thường được pha với các loại rượu thực vật có tinh dầu thơm (như quế chi) để át mùi tanh.